In onze hectische wereld, waarin communicatie vaak vluchtig en efficiënt moet zijn, vergeten we soms de diepe waarde van communicatie vanuit verbinding. Als sensorische integratietherapeute weet ik dat echte verbinding begint bij een basisvoorwaarde: je veilig voelen. Dit kan eenvoudig lijken, maar de impact ervan op onze relatie met kinderen en andere volwassenen is enorm.

Veiligheid is de basis en de eerste functie van Sensorische Integratie

Het gevoel van veiligheid is de fundering van onze ontwikkeling. Onze zintuiglijke systemen spelen hierin een cruciale rol. Onze hersenen die verbonden zijn met onze zintuigen scannen voortdurend onze omgeving om te bepalen of we veilig zijn. Wanneer deze basisbehoefte wordt vervuld, ontstaat ruimte voor leren, spelen en sociale interactie.

Voor kinderen is die veiligheid nog belangrijker. Ze moeten leren omgaan met nieuwe prikkels, hun lichaam, emoties en de sociale wereld om hen heen. Ouders, leerkrachten en begeleiders hebben hierin een sleutelrol. Door co-regulatie – samen het evenwicht zoeken in emoties en gedrag – begeleiden we kinderen naar zelfregulatie.

Verbinding: Klein, Maar Krachtig

Echte verbinding gaat niet over hoeveel tijd je samen doorbrengt, maar over de kwaliteit van je aandacht. Een klein gebaar, zoals een glimlach, een knikje of een oprechte vraag, kan al genoeg zijn. Stel je voor: een kind stoot iets om en jij zegt meteen: “Raap het op.” Dat voelt koud en afwijzend. Stop daarentegen even, kijk naar het kind en probeer te begrijpen waarom het gebeurde. Je kan dan in verbinding blijven als je vanuit het begrijpen van de situatie reageert.

Empathie speelt hierin een grote rol. Het vraagt van ons om verder te kijken dan het gedrag en ons in de wereld van de ander te verplaatsen. Dit geldt ook voor situaties waarin bv. een kind niet gewenst gedrag vertoont. Stel vragen zoals: “Wat probeert het kind mij nu te vertellen met dit gedrag?” Vanuit wat er goed loopt, kunnen we iets leren voor situaties waarin het moeilijk loopt.

De Sensorische Bril opzetten

In de communicatie met jezelf of anderen helpt het om te kijken naar sensorische behoeften. Heeft iemand moeite met prikkelverwerking? Is iemand over- of onderprikkeld? Misschien heeft deze persoon een rustige ruimte nodig, of juist beweging om te ontladen. Door de sensorische bril op te zetten, kunnen we beter aansluiten bij wat iemand echt nodig heeft.

Ook ons eigen sensorisch profiel speelt mee. Hoe reageren wij zelf spontaan? Misschien ben jij gevoelig voor geluid, terwijl de ander onbewust harder praat. Door je eigen prikkelverwerking te begrijpen, kun je bewuster reageren en voorkomen dat je onbewust spanning toevoegt aan de situatie.

De Ingrediënten voor Verbinding

Wat is nodig om echt te verbinden?

• Aandacht: Focus op het hier en nu. Reageer niet automatisch, maar met intentie. Hoe iemand zijn zintuiglijke prikkels reguleert, bepaalt mee hoe de aandacht gericht wordt.
• Empathie: Benader de ander zonder oordeel en vermijd het invullen van hun gevoelens of gedachten. Vraag door als je iets niet helemaal begrijpt en luister met oprechte interesse.
• Sensorische afstemming: Je neemt daarbij sensorische signalen waar . Dit omvat het herkennen van externe en interne signalen bij jezelf. Externe signalen zijn subtiele veranderingen in lichaamstaal, gezichtsuitdrukkingen en stemtoon. Daarnaast zijn er ook je interne lichamelijke sensaties. Deze bevatten signalen over jezelf en de ander in de communicatie.  Je neemt dit mee in de verbinding en het verhaal over wat de ander zijn boodschap is.
• Waardering: Waardeer jezelf en de ander. Je kan ook de positieve momenten en gedrag benoemen. Benoem niet alleen het ongewenste gedrag. Het fijne benoemen geeft zelfvertrouwen en voorkomt dat men zich niet gezien en alleen voelt in situaties die niet zo vlot lopen.
• Tijd: Maak tijd vrij voor de personen waarmee je in contact bent, al is het maar een minuut. Zo kan je verbinding maken en ook hulp te bieden waar nodig. Ook kinderen die ‘ongewenst’ gedrag vertonen en waar jij de begeleider van bent (ouder, leerkracht, coach, therapeut) verdienen het dat je in verbinding gaat of blijft.

Kwetsbaarheid: De Poort naar Verbinding

Echte verbinding vraagt om kwetsbaarheid. Het betekent dat je je openstelt, niet alleen van de ander maar ook voor jezelf. Je laat zien dat je niet perfect bent en dat je ook leert. Dit creëert ruimte voor open communicatie, waarbij niet alleen woorden, maar ook gevoel en lichaamstaal een rol spelen.

Communicatie vanuit verbinding is een samenspel tussen hoofd, hart en buik, tussen externe en interne zintuiglijke signalen. Het gaat over helder en oprecht contact, waarin niet alleen daden en woorden tellen, maar vooral de intentie en energie waarmee je handelt. Je mag dan al eens een foute inschatting maken.

Wanneer we met deze zuiverheid communiceren, ontstaat er iets bijzonders: een diepe, veilige verbinding die iedereen verrijkt.

Laten we samen blijven zoeken naar die krachtige momenten van echte verbinding, hoe kort of lang ook. Ze zijn het fundament van zelfvertrouwen, vertrouwen in de ander, groei en ontwikkeling.

Wil jij je hier verder in verdiepen?

Voor ouders hebben we in onze E-learning nog meer informatie over hoe we vanuit verbinding in communicatie kunnen gaan met onze kinderen. Zie: https://prikkelsomtegroeien.be/gedrag-aanpakken-vanuit-zintuiglijke-prikkelverwerking/

Voor professionals hebben we in de online cursus aandacht voor communicatie in verschillende hoofdstukken van de cursus ‘Prikkels om te groeien’. Zie: https://prikkelsomtegroeien.be/online-cursus-prikkels-om-te-groeien/