Voor de hersenen komt het lichaam eerst. Dit wil zeggen dat de zintuiglijke informatie uit het lichaam eerst verwerkt wordt. Als er signalen naar de hersenen komen over een mogelijk probleem in het lichaam, zullen de hersenen proberen om dit eerst op te lossen.

Vanuit welke zintuigen krijgen we informatie over ons lichaam?

Proprioceptie: via dit zintuig krijgen we informatie van onze spieren en gewrichten om bv. om bv. vloeiend te bewegen, gepaste kracht uit te oefenen of om in een bepaalde houding te blijven zitten of staan. Je voelt bv. de stand van je lichaamsdelen en weet dan waar ze zijn.

Vestibulaire organen: ze bevinden zich in onze oren, ze helpen ons met de zwaartekracht omgaan d.w.z. om rechtop te staan, zitten, .. en ze helpen om ons evenwicht te bewaren. Ze registreren hoe snel of langzaam we bewegen en ook of we in een rechte lijn voortbewegen of een draaibeweging maken.

Interoceptie: Het gaat over het gevoel, de sensatie die je van je organen krijgt bv. honger en dorst alsook over je hartslag, ademhaling en uitscheiding. Er wordt ook informatie gegeven over emoties, over wat er ons in beweging wil brengen ;-). Via de interoceptie krijgen we ook signalen die in verband staan met onze intuïtie.

Deze zintuigen geven informatie over ons lichaamsgevoel.

Als deze zintuigen samenwerken, krijgen we een bepaald lichaamsgevoel. Als we de informatie uit één of meerdere lichaamszintuigen te weinig of te veel binnen komt, zorgt dit voor een disbalans.

Contact met ons lichaam voelen is een belangrijke voorwaarde om in balans te blijven. We kunnen dan gemakkelijker op de juiste moment in actie schieten om bv. doelen te bereiken en uitdagingen aan te gaan. Op andere momenten is het nodig om rust te vinden, daar heb je dan weer andere lichaamssignalen voor.

Het is belangrijk om de persoonlijke signalen van je lichaam te herkennen die om meer actie of om meer rust vragen. Zo kan bv. spanning in je maag je vertellen dat je actie mag ondernemen om te bekijken of wat je als angst interpreteert, wel iets is om angst voor te hebben of kan die spanning je vertellen dat je over je grenzen gegaan bent en dus rust nodig hebt.

Is er ook een samenhang met de 5 andere zintuigen?

Vanuit contact met je lichaam via je lichaamszintuigen, weten je hersenen of jij je veilig of onveilig voelt. Als jij je veilig voelt, kan je de prikkels uit de buitenwereld gemakkelijker verwerken. Zo kom je minder gemakkelijk in de over- of onderprikkeling en ervaar je meer balans.

Wat gebeurd er als we deze prikkels niet goed kunnen verwerken?

Als iemand de prikkels uit de lichaamszintuigen niet gepast kan verwerken, kan dat gevolgen hebben voor zijn motoriek, waarneming van tijd en ruimte, zelfregulatie en het zelfbewustzijn.

Kinderen moeten op al deze domeinen nog een ontwikkeling doormaken. Het is voor hen zeer belangrijk dat we hen de prikkels van de lichaamszintuigen leren verwerken.

Er kunnen heel wat problemen ontstaan als we de prikkels uit de lichaamszintuigen niet goed kunnen verwerken zoals bv. onhandigheid, boze buien, concentratieproblemen, niet kunnen stil zitten, onnodige spierspanning en stress, eetproblemen, problemen met blaascontrole, …  

En  ondertussen kan je

• al eens voelen of jouw lichaam krijgt wat het nodig heeft en dit tot balans en een aangenaam gevoel over je lichaam leidt.
• bij de kinderen die je begeleid onderzoeken welke prikkels ze al vlot kunnen verwerken (dan ervaar je hen als in balans) en welke nog wat aandacht nodig hebben (ze doen dan ‘moeilijk/lastig’ of lijken uit balans).

Wil je meer leren over de zintuigen en prikkelverwerking?

Kijk dan eens in mijn agenda naar de webinars en cursussen die ik geef of lees de blog over sensorische integratie.