Stijve spieren en een blaasontsteking, dit waren de klachten van een jongen uit mijn praktijk die eigenlijk kwam vanwege leerproblemen. Zijn aandacht ging hier naartoe zonder dat hij dit besefte. Werken aan zijn schoolse vaardigheden was hierdoor niet mogelijk.
Het leren herkennen van zijn interoceptieve signalen was de basis om beter te kunnen leren, ook om vooruitgang te boeken op school.
Wat is interoceptie?
In je interne organen zoals de maag, nieren, hart, longen, … zitten receptoren die informatie over de binnenkant van je lichaam naar je hersenen sturen. Ze helpen bij het reguleren van onze vitale functies zoals lichaamstemperatuur, honger, dorst, spijsvertering en hartslag.
Interoceptie helpt je te begrijpen en te voelen wat er zich in je lichaam afspeelt. Zo weet je bijvoorbeeld of je hart sneller klopt of dat je dieper moet ademen of je naar het toilet moet gaan. Je weet of je honger of dorst hebt, en ook of je warm of koud hebt, je misselijk voelt…
Voor kinderen met sensorische verwerkingsproblemen kunnen de hersenen moeite hebben met het begrijpen van die informatie. Ze weten soms niet wanneer of waar ze pijn voelen of wanneer hun blaas vol is.
Kinderen die worstelen met de interoceptie kunnen ook moeite hebben met het ‘voelen’ van hun emoties. Ze kunnen de signalen van hun lichaam niet in verband brengen met een emotie. Ze weten bv. niet dat ze angst ervaren omdat ze niet herkennen dat hun spieren gespannen zijn, hun ademhaling oppervlakkig is en hun hart sneller klopt.
Zonder die lichaamssensaties te kunnen voelen en interpreteren, is het moeilijker om de emotie duidelijk te identificeren.
Wat is de samenhang tussen interoceptie en leren?
Signalen vanuit je lichaam krijgen altijd voorrang op andere signalen. Je bent zo geprogrammeerd dat je lichaam in balans wil zijn. Dus als je honger hebt of naar toilet moet, zal dit steeds opnieuw aandacht vragen. Ondertussen is het moeilijk om open te staan voor nieuwe informatie en te ‘leren’.
Er is geen gestandaardiseerde vragenlijst om info te verzamelen over de interoceptie. We moeten dus zelf de juiste vragen stellen om hier de nodige info over te verkrijgen.
Door wat dieper door te vragen over wat de jongen met de stijve spieren en de blaasontsteking wel voelde en niet voelde, bleek hij niet te herkennen wanneer hij dorst had en wanneer angst. Hij koppelde de signalen van spanning in de spieren aan stijve spieren en niet aan angst.
We werkten in stapjes rond wat hij in zijn lichaam voelde door bv. regelmatig zijn lichaam te ‘scannen’. In het begin begeleidde ik dit sterk en liet het hem meer en meer zelfstandig doen. Hij leerde aandacht te hebben voor de signalen die zijn lichaam gaf en deze gepast te interpreteren zodat hij bv. de signalen van dorst niet meer onderdrukte en leerde hierop in te gaan.
Na 3 weken konden we gelijklopend met dit proces ook terug aan wiskunde en schrijven werken.
Interoceptie en leren kunnen dus wel degelijk samen hangen.
Mocht je nog hulp willen, mag je me contacteren om te bespreken of een begeleiding in mijn praktijk of een cursus zinvol zou zijn.
Ter info 16.05.22
Vanuit de redactie van Pure Child werd me gevraagd om deze blog verder uit te werken voor een artikel.
Vandaag kreeg ik dit in de brievenbus. Hier zijn foto’s van het artikel:
Je kan het tijdschrift bestellen via www.purechild.be/abonneren/
Ook dank aan Kelly van https://lightbulb.be/ voor de medewerking aan de foto’s in het artikel.