Vanuit mijn kennis rond prikkelverwerking, ook wel sensorische integratie genoemd, kon ik als mantelzorger van mijn vader veel signalen opvangen over hoe het met hem ging en hoe ik al dingen kon voorzien om met zijn minder en minder kunnen om te gaan voordat het een probleem werd. Bovendien kon ik voor ons beide zorgen voor energiegevers door aandacht te hebben voor prikkels die ons goed deden.

Ik kan elke mantelzorger aanraden om kennis op te doen rond prikkelverwerking, zowel voor jezelf als voor de persoon waarvoor je zorgt.

Zintuiglijke prikkelverwerking

We verwerken allemaal prikkels uit de omgeving alsook uit ons lichaam via verschillende zintuiglijke systemen. We moeten wel miljoenen prikkels per seconde verwerken. Gelukkig gebeurt dit grotendeels automatisch, zonder dat we ons dit bewust zijn. Als we merken dat we te weinig energie hebben kan het helpen om eens te kijken vanuit de prikkelverwerking.

Iedereen verwerkt die vele prikkels anders waardoor we een eigen zintuiglijk profiel hebben en eigen zintuiglijke voorkeuren.

Vaak loopt het lang goed als een mantelzorger en de zorgontvanger een gelijkaardig zintuiglijke profiel hebben. Als er iets gebeurd dat hun uit balans brengt is het vaak moeilijker. Als beide bv. een lage drempel hebben en overprikkeld  worden, kunnen ze geïrriteerd geraken en elkaar daarin versterken. Het is dan fijn om te weten welke strategie je hier uit haalt bv. even een wandeling doen of even gaan liggen in een rustige kamer of zorgen voor rust rond deze persoon.

Als beide een verschillend sensorisch profiel hebben is het zoeken naar hoe je elkaar positief kan beïnvloeden.

Sensorische communicatie

Het begrijpen van zintuiglijke signalen en hier gepast op kunnen reageren kan de interactie tussen zorgverlener en zorgontvanger verbeteren. Het observeren van non-verbale signalen, zoals lichaamstaal of gezichtsuitdrukkingen, kan zorgverleners helpen de behoeften van de zorgontvanger te begrijpen en aan te pakken.

Vaak zijn de zorgontvangers ook heel gevoelig aan de signalen van de mantelzorger die erop wijzen dat het voor hen te veel wordt. Ze zullen dan soms hun noden proberen verstoppen totdat het écht niet meer lukt.

Naar balans en plezier

Het is belangrijk om tijdig signalen op te pikken die een invloed hebben op je eigen energiebalans en die van elkaar. Als je bv. merkt dat de zorgontvanger stilaan moeilijker met drukte kan omgaan, is het belangrijk om stilaan meer rustige momenten in te voeren. Iedereen heeft ook nood aan verbinding en menselijk contact. Het kan wat zoeken zijn om hier een juist evenwicht in te vinden in prikkels verminderen en prikkels toevoegen.

Dit is juist waar we heel hard op inzetten vanuit de prikkelverwerking. We weten dat iedereen prikkels nodig heeft maar het ook soms nodig is om te doseren.

Het eerste waar we naar kijken is of iemand zich veilig voelt en niet constant in stress zit. Als iemand te veel stress ervaart, zoeken we eerst hoe we deze persoon hier uit kunnen halen.

Daarna gaan we inzetten op de balans behouden en op weg gaan naar genieten en plezier beleven. We kunnen daar sensorische strategieën voor gebruiken zoals een aangename geur in de ruimte, minder of meer licht, dicht bij elkaar zitten, zachtjes aanraken of voor iemand anders wat steviger vastnemen, een hoofdtelefoon met lievelingsmuziek, …

Het is zeker voor mantelzorgers een hele uitdaging om goed voor zichzelf te zorgen en een gezonde levensstijl te behouden. Je krijgt heel wat signalen vanuit je zintuiglijke systemen over hoe het met je gaat. Hier aandacht voor hebben ondersteunt je eigen fysieke en mentale gezondheid. Dit is cruciaal om burn-out te voorkomen en je vermogen om effectief zorg te verlenen te behouden.

Bovendien kunnen mensen uit hun omgeving, maar ook als samenleving kunnen we zorgen voor erkenning en waardering. Mantelzorgers offeren vaak hun persoonlijke leven en welzijn op om voor anderen te zorgen. Het is essentieel dat mantelzorgers zich erkend en gewaardeerd voelen voor hun inspanningen. Ondersteunende gebaren, erkenning van familie en vrienden en publieke erkenning kunnen een grote bijdrage leveren aan het stimuleren van hun moreel.

.

Wil je meer over weten over de samenhang tussen mantelzorg en prikkelverweking?

Bekijk en beluister dan de video.

Je kan ook het document van Freja over ‘mijn mantelzorgbalans’ downloaden door hier te klikken

Vind je dit interessant en wordt je graag ondersteunt vanuit ons werk i.v.m. prikkeverwerking? Kijk dan eens naar wie je hulp kan bieden door hier te klikken.